Dyskusja o cenach zbóż i nawozów, funduszu gwarancyjnym, wsparciu produkcji trzody chlewnej oraz z innych kwestiach rolnych. Ustalenia przełożą się na programy i przepisy - napisał z kolei rzecznik rządu Piotr Müller na twitterze.
W spotkaniu nie uczestniczył były prezes Elewarru dr Daniel Alain Korona, współpracującego z ZZR KORONA, którego nazwisko zabrakło na liście w biurze przepustek. Jak się okazało listę przygotowało ministerstwo rolnictwa. Bałagan czy też celowa zagrywka, mająca na celu nie dopuszczenie do przedstawienia premierowi informacji o realnej sytuacji na rynku zbóż i rzepaku?
POSTULATY ZZR KORONA zgłoszone 10 stycznia:
W/s importu zbóż:
•
Wprowadzenie
wymogu kontroli fitosanitarnej na granicy w przypadku importowanego zboża w tym
na cele paszowe i konsumpcyjne.
Ministerstwo Rolnictwa w piśmie z dnia 30.12.2022 do ZZR KORONA
stwierdza, że ziarno importowane zgodnie z przepisami unijnymi z przeznaczeniem
na cele konsumpcyjne lub paszowe nie podlega obowiązkowym badaniom granicznym
fitosanitarnym. W naszej ocenie brak wymogu nie oznacza zakazu ich
wprowadzenia, a zatem domagamy się wprowadzenia obligatoryjności takich badań.
Zdrowie Polaków jest najważniejsze.
•
Wprowadzenie
klauzuli ochronnych przewidzianych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i
Rady UE 870/2022 czyli przywrócenie ceł i kontyngentów przewidzianych w
układzie stowarzyszeniowym pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą
Zgodnie z art.4 rozporządzenia W
przypadku gdy produkt pochodzący z Ukrainy jest przywożony na warunkach, które
powodują poważne trudności lub stwarzają zagrożenie wystąpienia poważnych
trudności dla unijnych producentów produktów podobnych lub bezpośrednio
konkurencyjnych, na taki produkt w dowolnym momencie mogą zostać ponownie
nałożone cła, które w przeciwnym razie miałyby zastosowanie na podstawie układu
o stowarzyszeniu. Tylko od 1 lipca 2022 roku do 1 stycznia 2023 do Polski
trafiło ponad 1,823 mln ton zbóż (według danych celnych), co poważnie
zdestabilizowało rynek krajowy, w tym wschodnie rejony Polski. Spełniona jest
zatem przesłanka określona w rozporządzeniu i oczekujemy że polski rząd będzie
domagał się na forum unijnym przywrócenia ceł i kontyngentów.
W/s zwiększenia eksportu zbóż
•
Wprowadzenie
dopłat (do 250 zł/t) do zboża eksportowanego za pośrednictwem spółek
państwowych tj. np. Elewarru.
Uwzględniając aktualną podaż zbóż ok. 40-42 mln ton w roku 2022/23
(35 mln ton zebrane w żniwach, 3 mln ton zapasów, prawie 2 mln już zaimportowanych),
spożycie krajowe na poziomie 25-27 mln ton, i dotychczasowy eksport poza UE w
wysokości ok. 1,5 mln ton, widoczna jest olbrzymia nadwyżka podażowa, która
destabilizuje rynek zarówno w roku bieżącym, jak i może wpłynąć na żniwa w 2023
roku. Z tych względów należy doprowadzić do zdynamizowania eksportu.
Uwzględniając fakt, iż zboże ukraińskie czy rosyjskie jest sprzedawane znacznie
niżej od europejskiego (nawet o kilkadziesiąt dolarów/euro), konieczne wydaje
się uruchomienie programu dopłat eksportowych. By rzeczywiście eksportowane
było polskie zboże a nie importowane, proponujemy by całą operację
przeprowadzić m.in. za pośrednictwem PAIHZ i spółek państwowych w tym Elewarru.
•
Likwidacja
funduszów promocji produktów rolno-spożywczych, które stanowią dodatkowe
obciążenie daninowe w handlu, a w roku bieżącym przeznaczenie środków z tych
funduszy na dofinansowanie eksportu polskiego zboża i ewentualnie innych
produktów rolnych.
Głównym celem utworzenia funduszy promocji miało
być wzrost spożycia i promocji produktów rolno-spożywczych… ustawa ma służyć przede wszystkim wspieraniu
konkurencyjności oraz ugruntowaniu pozycji polskich produktów
rolnych-spożywczych. Pytanie o zasadność istnienia tych funduszy, o tyle
zasadne że np. spada liczba stad i pogłowia trzody chlewnej( w ciągu 7 lat ubyło aż 75%), co stwarza zbędność działań
promocyjnych. Ponadto fundusze promocji stanowią
kolejny haracz na branżę rolną, wiążącą się z opłatami od przedsiębiorców (do
0,1% wartości netto od sprzedaży produktów rolno-spożywczych, a nawet 0,2% w
przypadku roślin oleistych) czyli są de facto quasi-podatkiem i ze stanowiskami
w postaci komisji zarządzających. Dotychczasowe środki zebrane na ww. fundusze
proponujemy przeznaczyć na wsparcie eksportu zbóż i rzepaku, poprzez
sfinansowanie zakupu (dopłaty) lub transportu zbóż do portu czyli na cele
eksportowe realizowane przez firmy państwowe.
W/s zwiększenia rezerw strategicznych zbóż
•
Zwiększenie
rezerw strategicznych poprzez wykup co najmniej 100 tys. ton zbóż (85 tys. ton
pszenicy, 10 tys. ton żyta, 5 tys. ton jęczmienia) od spółki Elewarr przez
Rządową Agencję Rezerw Strategicznych po cenach ewidencyjnych zakupu przez tą
spółkę, oraz podwyższenie stawek za przechowanie rezerw strategicznych zbóż do
poziomu rynkowego.
Aktualny stan rezerw strategicznych zbóż, aczkolwiek wyższy niż w
czasach PO-PSL wciąż nie spełnia wymogu właściwego zapewnienia bezpieczeństwa
żywnościowego. Stąd konieczność zwiększenia rezerw strategicznych,
uwzględniającą aktualne możliwości przechowalnicze spółki Elewarr. W świetle
przepisów możliwe jest dokonanie zwiększenia rezerw strategicznych zbóż poprzez
stosowną decyzję prezesa rady ministrów i zakupu w trybie bezprzetargowym.
•
Wykupienie
działających elewatorów sprzedawanych przez podmioty prywatne np. w obszarach
których Elewarr nie posiada elewatorów.
Uwzględniając fakt, iż w roku 1991 przy tworzeniu spółki Elewarr
planowano 1 mln ton powierzchni magazynowej celem przechowywania rezerw
państwowych, a także iż wiele elewatorów prywatnych jest dzisiaj oferowanych do
sprzedaży w związku z trudną sytuacją rynkową, należy rozważyć zwiększenie
powierzchni przechowalniczej Elewarru - celem zwiększenia w przyszłości
wielkości rezerw strategicznych i w celu większego oddziaływania tej spółki na
rynek (dziś jego udział w rynku zbóż nie przekracza 1-2%). Jako że Spółka ma
ograniczone możliwości finansowe, wykupem elewatorów powinien zająć się Skarb
Państwa lub KGS i wnieść te elewatory do Spółki lub należy poważnie
dokapitalizować spółkę Elewarr.
W/s hodowli trzody chlewnej
•
uruchomienie programu dla
rolników, którzy prowadzą hodowlę trzody chlewnej w strefach z ograniczeniami w
związku z ASF (wyrównania kwoty utraconego dochodu za I kwartał 2022 roku),
którzy z przyczyn od nich niezależnych ( przesunięcie terminów Zakładów
Skupujących) nie sprzedali świń w IV kwartale 2021 roku, lecz w I kwartale 2022
roku.
Należy podkreślić, że Minister Rolnictwa Pan Henryk Kowalczyk, na
spotkaniu Posiedzenia Zespołu w marcu 2022 roku, na którym omawiane były
problemy hodowców trzody chlewnej ( spadek liczby gospodarstw w ciągu 5 lat z
244 tys, do 60 tys.), obiecał, że będzie nabór wniosków również za I kwartał
2022 roku.
•
ponowne
uruchomienie i kontynuacja w sposób cykliczny programu pomocy dla hodowców
trzody chlewnej tzw. Locha Plus,
Jak pokazują dane ARMiR, liczba
stad trzody chlewnej zmniejszyła się w III kwartale o 2343 tj. 3,81%, a
pogłowia tj. o 291 tys. sztuk (2,99%). Dla porównania w II kwartale ubyło
zaledwie 61.271 sztuk świń (0,6%). Gwałtowne przyspieszenie ubytku pogłowia
trzody chlewnej z II na III kwartał może wiązać się z zakończeniem programu
Locha Plus. Dla przypomnienia w 2015 roku było
244,8 tys, a to oznacza, że w ciągu 7 lat ubyło aż 75% zarejestrowanych
stad trzody chlewnej.
Zwracamy uwagę, że z przeznaczonych i
zabezpieczonych 3,9 mld złotych w 2022 roku na wypłatę rolnikom dopłat do
nawozów, pozostało 1,28 mld złotych niewykorzystanych środków, a zatem pieniądze
te powinny być przeznaczone na kontynuację programu na Locha Plus, programu
wyrównania kwoty utraconego dochodu za I kwartał 2022 roku oraz zwiększenie
kwoty pomocy suszowej.
Ponadto uważamy za wskazane:
•
Zweryfikowanie
zintegrowanego systemu rolniczej informacji rynkowej, gdyż przytacza nierealne
dane cenowe
Przytoczone w pismach Ministra Rolnictwa i na spotkaniach
informacje cenowe z tzw. zintegrowanego systemu rolniczej informacji rynkowej
daleko odbiegają od rzeczywistości. Cena rzepaku 3245 zł przytoczona przez
MRiRW Henryka Kowalczyka, na komisji sejmowej w dniu 25.10.2022 r. była
zawyżona o ponad 300 złotych, cena 837 zł za kukurydzę mokrą na dzień
18.12.2022 przytoczone w pismach Ministerstwa Rolnictwa do ZZR KORONA i do izb
rolniczych jest zawyżona o 100-200 złotych w stosunku do rzeczywistości. Takie
błędne informacje, które wychodzą z ust samego Ministra Rolnictwa jedynie
denerwują i wyzwalają bunt wśród rolników. Trzeba pamiętać, że rolnikowi należy
mówić prawdę, nawet wtedy gdy będzie ona bolesna.
•
Rezygnacja
z projektu budowy rurociągu oleju z Ukrainy do Gdańska
Projekt budowy 600 km rurociągu od granicy ukraińskiego do Gdańska
celem eksportu ukraińskiego oleju za granicę, w warunkach gdy nasz kraj boryka
się z nadmiarem rzepaku wydaje się pomysłem chybionym, zwłaszcza jeżeli
uwzględnić prawdopodobne koszty tegoż przedsięwzięcia i techniczne
uwarunkowania. Prowadzenie badania i analiz wiąże się jedynie ze zbędnymi
kosztami. Apelujemy by dokonywać inwestycji zmierzające do podtrzymania
polskiego rolnictwa, a nie zagranicznego.
