W środę Sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zajmie się poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych (druk nr 3188). Związek Zawodowy Rolnictwa "Korona" w stanowisku przesłanym Komisji wzywa do odrzucenia projektu ustawy. Co zarzuca projektowi Związek?
1. Wadliwe
założenie
Jak
stwierdzają projektodawcy w uzasadnieniu działalność
statutowa tych organizacji nie jest wspierana ze środków publicznych (mogą
sobie one co prawda określić w swoich statutach źródła finansowania, ale są one
niezależne od środków publicznych). Jest to obecnie poważny problem dla
rolniczych związków zawodowych, szczególnie, że próby oskładkowania członków
poszczególnych związków bardzo często się nie udają. Nie
sposób nie zgodzić się ze stanowiskiem Związków Powiatów Polskich, że to próba przerzucenia na gminy, głównie
gminy wiejskie, współfinansowania związków, a więc podmiotów niezależnych,
samodzielnych i samorządnych (co podkreśla ustawa o związkach zawodowych
rolników indywidualnych), których funkcjonowanie powinno zależeć w dużej mierze
od ich członków i sprawności władz organizacji. To rolnikom powinno więc w
pierwszej kolejności zależeć na finansowym wsparciu swoich organizacji.
Organizacje rolnicze powinny w takim razie same stworzyć odpowiedni i efektywny
system finansowania swojej działalności. System odpisów może końcowo w
nieuzasadniony sposób zastąpić de facto opłaty składek członków związków. Nie
służy to w żaden sposób aktywizacji społecznej ani rolników ani organizacji ich
zrzeszających, a jest jedynie wygodną… metodą przerzucenia kosztów.
2. Zmniejszenie
dochodów gmin wiejskich.
Co
prawda szacowana wielkość umniejszenia dochodów nie jest wysoka (ok. 25 mln
złotych rocznie), tym niemniej należy zauważyć, że będzie ona dotykać gmin
wiejskich, które nie są obdarowywane dużymi przychodami finansowymi, a
koniecznych wydatków nie brakuje. Należy zauważyć, że już dzisiaj istnieje w
art.12 ust.1 i 2 ustawy podatku rolnym 23 rodzaju ulg i zwolnień, a na dodatek
gminy są obciążone dodatkowo 2% odpisem z podatku rolnego na izby rolnicze.
3. Naruszenie
zasady równości wobec prawa
Projekt
ustawy przewiduje dodanie w ustawie podatku rolnym art.6d ust.1 w brzmieniu: Właściwy
organ podatkowy na wniosek podatnika podatku rolnego, będącego osobą fizyczną,
przekazuje kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1,5% należnego podatku rolnego
na rzecz wybranego przez tego podatnika związku zawodowego rolników
indywidualnych uprawnionego do otrzymania tej kwoty na podstawie art. 8b ust. 1
ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych
(Dz. U. z 2022 r. poz. 99), zwanego dalej „podmiotem uprawnionym”. Nie
sposób zrozumieć dlaczego ww. odpis przewidziano wyłącznie w stosunku do osób
fizycznych, skoro podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne,
jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej.
Przyznanie określonego uprawnienia (odpisu podatkowego) tylko jednej grupie
podatników (osobom fizycznym) z pominięciem drugich (osób prawnych) w zakresie
tego samego podatku, uznać należy za naruszenie konstytucyjnej zasady równości
wobec prawa (art.32 konstytucji), w tym wypadku równości podatników wobec
prawa.
4. Naruszenie
zasady ochrony danych osobowych
Dodawany
w ustawie o związkach zawodowych rolników art.8c ust.4 przewiduje że
organizacja związkowa do wniosku o wpis na listę ministra właściwego ds.
rolnictwa, załącza listę członków z podziałem na województwa i powiaty, wraz z
numerami PESEL, adresatami zamieszkania, deklaracje członkowie lub inne
dokumenty świadczące o przynależności związkowej.
Ten
przepis stanowi jaskrawe naruszenie art. 9 ust.1 Rozporządzenia Parlamentu i
Rady UE 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r.
w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i
w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE który
stanowi, że: Zabrania się
przetwarzania danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne,
poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do
związków zawodowych oraz przetwarzania danych genetycznych, danych
biometrycznych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub
danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej tej osoby.
Innymi słowy organizacje związkowe, które przekażą listy członków z danymi
osobowy, bez uzyskania wcześniejszej zgody od tych osób, naruszą RODO. W celu
spełnienia wymogu musiałaby uprzednio zwracać się każdorazowo o zgodę członków
na ujawnienie danych Ministrowi Rolnictwa. Można łatwo przewidzieć, iż wiele
rolników miałby z wyrażeniem zgody problem, by jego dane były przekazane do
resortu rolnictwa (a w następstwie nie wiadomo komu).
5. Stworzenie możliwości represji antyzwiązkowej
Wykazy imienne członków wraz z innymi danymi osobowymi mogą posłużyć do represjonowania członków organizacji związkowej. W
Polsce zdarzały się w przeszłości przypadki represji organizacji społecznych,
poszczególnych osób z tych organizacji, wykorzystując pozyskane dane przez
organizacje państwowe. Warto wspomnieć o casusie
Krajowego Stowarzyszenia Udziałowców z 2002-2003 roku. Nie ma żadnej faktycznej gwarancji, iż pozyskane listy
związkowców nie trafią np. do służb specjalnych, do różnych instytucji
kontrolnych (weterynaryjnych lub innych) z
zaleceniem wzmożonego kontrolowania członków Związku, co
umożliwi rozbicie tych organizacji.
6. Projekt napisany pod konkretne związki rolnicze
Projekt ustawy sprawia
wrażenie jakby został stworzony pod konkretne związki rolnicze i z myślą o
eliminacji innych. Świadczy o tym m.in. dodany art.8b ust.1 uzrri ustanawiający
2 wymogi dla związków rolniczych tj wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego na
co najmniej 5 lat przed dniem 1 stycznia danego roku podatkowego oraz
posiadanie na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego struktury organizacyjne
co najmniej w 10 województwach i co najmniej w 3 powiatach w każdym z tych
województw, a liczba członków tego związku w każdym z powiatów wynosi 30. Takie
szczegółowe określenie liczby członków, ilość struktur wojewódzkich,
powiatowych i liczby członków w tych strukturach naszym zdaniem nie jest przypadkowe,
i ma na celu doprowadzenie do sfinansowania wyłącznie kilku najstarszych
organizacji rolniczych, i wyeliminowanie młodszych organizacji rolniczych
często mniej konformistycznych i wykazujących się większą aktywnością, z
możliwości pozyskania finansowania. Zwracamy uwagę, że ustawa o związkach
zawodowych rolników indywidualnych ustanawia celem rejestracji wymóg tylko 30
członków w całym kraju. A zatem po co stwarzać inne wymogi?
Ponadto dla porównania w przypadku organizacji pożytku publicznych, jedynym kryterium dla dokonania odpisu podatku dochodowego od osób fizycznych jest sam wpis w KRS. Zatem dlaczego w przypadku związków rolniczych tworzy się inne regulacje (z wymogami członków, określonymi strukturami itd.).
