Tematyka spotkania dotyczyła pomocy dla producentów trzody chlewnej oraz dla mikro-, małych i średnich firm skupowych, a także wykładni niektórych przepisów dotyczących rolników.
1. W zakresie postulatu wyrównania kwoty utraconego dochodu za I kwartał 2022 w strefach ASF dla hodowców trzody chlewnej, strony nie doszły do porozumienia. Projekt rozporządzenia RD475, który zniósł możliwość wyrównania utraconego dochodu za I kwartał 2022 roku został sporządzony 22 grudnia 2021, uchwalony 4 stycznia 2022 roku, ogłoszony na stronie wykazu projektów RCL 10 stycznia 2022 roku a w dzienniku ustaw 11 stycznia, czyli został przyjęty z naruszeniem zasady prawnej „lex retro non agit” (skoro I kwartał 2022 roku był już rozpoczęty). Uznając prawo rządu do zmiany przepisów, Związek nie może akceptować sytuacji gdy nastąpiło to bez żadnych konsultacji społecznych, bez odpowiedniego vacatio legis, i z mocą wsteczną.
Wobec faktu że dotyczy to sytuacji sprzed 1,5 roku, minister nie chce wzruszać tamtejszych decyzji i woli by sprawy rozstrzygnął sąd. Wobec braku możliwości uzgodnienia stanowiska w tej sprawie Związek rozważa skierowanie sprawy do Trybunału Konstytucyjnego lub złożenia stosownego projektu ustawy.
2. W zakresie postulatu przyjęcia przez Radę Ministrów projektu rozporządzenia zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (PROJEKT ZZR KORONA z dn. 10.07.2023), zgodnie z którym dla mikro, małych i średnich firm skupowych:
- zmieniony zostanie termin sprzedaży kukurydzy z 15 marca na 1 stycznia 2023 roku oraz
- zostanie wprowadzona pomoc dla firm, które kupiły rzepak do 30 listopada 2022 roku, a sprzedały go po 1 grudnia 2022 roku.
Związek uznaje, że przyjęcie terminu sprzedaży kukurydzy suchej po 15 marca 2023 roku. a nie innej daty jest niezrozumiały, albowiem średnia cena kukurydzy (według cenyrolnicze.pl) suchej spadała już od początku listopada 2022 roku a pod koniec 2022 roku była 8% niższa niż przed żniwami i dalej cena się obniżyła, a zatem termin należy przyjąć od 1 stycznia. Ponadto doceniając działania mające na celu wsparcie dla firm skupowych, niezrozumiałe wydaje się ograniczenie tej pomocy jedynie do kwestii kukurydzy. Największe straty w wyniku spadku cen, w następstwie wojny na Ukrainie oraz importu z tego kraju do Polski (ok. 0,7 mln ton) firmy skupowe poniosły na rzepaku, które także podlega suszeniu i czyszczeniu. Upadek lub ograniczenie działalności małych i średnich firm skupowych może mieć fatalne skutki dla polskiego rolnictwa. Stanowisko Związku popierali obecni przedstawiciele firm skupowych.
W wyniku dyskusji, minister zobowiązał swoich urzędników do przeanalizowania sytuacji, możliwości finansowych i kwestii cenowych zarówno w zakresie kukurydzy jak i rzepaku do końca sierpnia. A zatem kwestia ta we wrześniu będzie ponownie przedmiotem rozmów.
Związek ze swej strony zadeklarował wystąpienie w tej sprawie do Komisji Europejskiej.
W sprawie pomocy dla firm skupowych Robert Telus poinformował, że w ramach przyjętego przez rząd programu wsparcia, firmy te mogą uzyskać niskooprocentowany (2%) kredyt płynnościowy, w wysokości do 40 mln złotych.
3. W pozostałych omówionych sprawach stanowisko Związku i kierownictwa resortu były jak się wydaje zgodne.
Przyjęcie wykładni terminu sprzedaży używany w rozporządzeniach rady ministrów w sprawie realizacji przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zadań związanych z ustanowieniem środka wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych dla sektorów zbóż i nasion oleistych polegającej iż za moment sprzedaży uznaje się fakturę VAT, w tym również fakturę korygującą w przypadku umów o charakterze terminowym, minister zadeklarował, że faktury korygujące w przypadku sprzedaży uzależnionych od cen giełdowych będą uznane.
Przyjęcie wykładni funkcjonalnej §13 zt ust.1a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. poz. 187, z późn. zm. (Pomocy, o której mowa w ust. l, nie przyznaje się producentowi rolnemu będącemu jednocześnie podmiotem skupującym zboża w związku z prowadzoną przez ten podmiot produkcją zwierzęcą w odniesieniu do sprzedaży danego rodzaju zbóż, które zostały zakupione przez ten podmiot) polegającej na uznaniu iż sam fakt skupu zboża i prowadzenia produkcji zwierzęcej nie jest przesłanką wystarczającą do odmowy udzielenia pomocy, pomiędzy tymi okolicznościami musi dodatkowo wystąpić związek korelacyjny, iż skup jako oddzielna działalność zarejestrowana PKD 46.21 Z. nie powoduje automatycznej odmowy udzielenia pomocy, kierownictwo resortu zadeklarował podobny pogląd, a zatem jest szansa by te sprawy były rozwiązywane po myśli rolników. Jak do tej pory niektóre biura powiatowe ARiMR przyjmowały wykładnię zawężającą (tj. wystarczył fakt prowadzenia produkcji zwierzęcej do dyskwalifikacji prawa pomocy) i wydawały decyzję odmowne w zakresie udzielenia pomocy.
Nie jesteśmy w pełni usatysfakcjonowani - stwierdza dr Daniel Alain Korona, pełnomocnik Związku - Owszem widzimy pewne pozytywy, ale też i negatywy. Zatem decyzję co do ewentualnego protestu podejmiemy we wrześniu, kiedy zapoznamy się z wynikiem analiz resortowych i decyzjami w sprawach przez nas zgłoszonych.
źródło: własne, MRiRW
