27.10.2021 roku, na posiedzeniu sejmowej podkomisji
stałej do spraw monitoringu zwalczania Afrykańskiego Pomoru Świń oraz
innych chorób zakaźnych zwierząt gospodarskich której przewodniczył poseł
Robert Telus (obecny minister), Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu i
Finansów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Beata Gawlik-Pliszka,
zapewniała, że: Producenci rolni, prowadzący chów i hodowlę zwierząt na
obszarze z ograniczeniami w związku z ASF mogą się ubiegać o pomoc na
wyrównanie kwoty dochodu uzyskanej ze sprzedaży świń w poszczególnych
kwartałach od 2020 r. w porównaniu do średniego dochodu uzyskiwanego z
produkcji świń w analogicznym kwartale w trzech ostatnich latach albo trzech z
okresu pięcioletniego, po odjęciu tego najlepszego i najgorszego roku, albo w
okresie dwunastu miesięcy w przypadku producentów świń, którzy w tym okresie
zwiększyli produkcję o co najmniej 25%. Przypomnę, że to było rozwiązanie nowe,
wprowadzone na wniosek organizacji i producentów rolnych. Przedmiotowa pomoc ma
charakter wieloletni. Wprowadziliśmy ją w tym roku. Będzie udzielana do 30
czerwca 2023 r.
Hodowców Świń zapewniono zatem, że pomoc będzie udzielona do 30
czerwca 2023 roku. Ale w gabinetach Ministerstwa Rolnictwa już rozważano zmianę
stosownego rozporządzenia i pozbawienie hodowców tej pomocy. Świadczy o tym
projekt Rozporządzenia Rady
Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów
realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Jak wynika z Ogólnych Skutków Regulacji projekt został przygotowany 22 grudnia
2021 roku czyli na 2 dni przed Wigilią. Opiekunem merytorycznym
projektu była Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu
i Finansów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pani Beata Gawlik-Pliszka.
Osobą odpowiedzialną – wiceminister Ryszard Bartosik.
W
uzasadnieniu projektu można przeczytać, iż w dodawanym § 13zla
zaproponowano, aby producenci rolni mogli składać wnioski o udzielenie pomocy
na wyrównanie kwoty obniżonego dochodu ze sprzedaży świń do dnia 28 lutego 2022
r, uwzględniając, że zgodnie z projektowanymi przepisami czwarty kwartał 2021
r. ma być ostatnim kwartałem, za który będzie udzielana ta pomoc. Z kolei w
OSR stwierdzono, iż proponuje się: zmianę warunków udzielania pomocy na
wyrównanie utraconych dochodów ze sprzedaży świń z obszarów objętych
ograniczeniami w związku z ASF. Jednocześnie, mając na względzie, że zostały
podjęte działania, które stawiają producentów świń w lepszej niż dotychczas
sytuacji rynkowej, proponuje się, aby IV kwartał 2021 r. był ostatnim
kwartałem, za który będzie udzielana przedmiotowa pomoc.
Hodowcy po pierwsze
zostali pozbawieni możliwości sprzedaży świń, ponieważ okres świąteczny jest
martwy i Zakłady Mięsne nie są zainteresowane kupnem żywca do końca roku, a po
drugie nie wiedzieli o przygotowanym rozporządzeniu.
Należy
podkreślić, że I kwartał 2022 roku, był najbardziej dotkliwym cenowo kwartałem,
w którym rolnicy ze stref z ograniczeniami sprzedawali świnie po 3,5 zł/kg.
Aby przypadkiem hodowcy nie dowiedzieli się o
tym projekcie, przedmiotowy projekt rozporządzenia nie został przesłany do
konsultacji publicznych, nie był też zamieszczony na stronie RCL. 4 stycznia 2022 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie. Dopiero po tym wydarzeniu 10
stycznia projekt, a właściwie już rozporządzenie zostało zamieszczone na
stronie Rządowego Centrum Legislacji (RD475).
W efekcie hodowcy trzody chlewnej,
utrzymujący trzodę chlewną w strefach z ograniczeniami
w związku z ASF, którzy sprzedali trzodę chlewną w I kwartale 2022 roku (sprzedaż
tuczników następowała poniżej kosztów produkcji w cenie 3,50 zł/kg żywca)
popadli w spiralę długów wobec firm paszowych i banków. Gdyby rolnicy nie byli
zapewnieni publicznie o kontynuacji programu (wyrównania kwoty
utraconego dochodu do 30 czerwca 2023 roku) to po pierwsze nie wyrazili by
zgody na przesunięcie terminów sprzedaży świń z grudnia 2021 roku, na styczeń
2022 roku, a po drugie przy tak niskich cenach sprzedaży (3,5 zł/kg żywca w I
kwartale 2022 roku), nie zasiedlali by chlewni warchlakami, próbując przeczekać
ten ciężki okres. Ale zostali wprowadzeni w błąd – stwierdzał w pismach do ministra rolnictwa ZZR KORONA.
Naruszono zasadę „lex retro non
agit” (prawo nie działa wstecz), albowiem co prawda rozporządzenie wchodziło w
życie 7 dni po terminie ogłoszenia, ale z jego zapisów wynika, że hodowcom nie
pozostawiono de facto żadnego vacatio legis na jego uwzględnienie, skoro wraz z
jego uchwaleniem i z jego zapisów wynika, że pozbawiono możliwości odszkodowań za
I kwartał 2022 roku, który już był przecież rozpoczęty – stwierdza
dr Daniel Alain Korona, pełnomocnik ZZR „Korona”. Z tych względów Związek upomina
się o odszkodowania dla hodowców w związku z ASF za I kwartał 2022 roku. Jeżeli
postulat nie zostanie przyjęty, to nie wykluczamy akcji pikników oszukanych
hodowców – dodaje przewodnicząca Związku Alina Ojdana.
